“จีที200” สังเวียนงัดข้อ “วิทยาศาสตร์ vs ความเชื่อ”

[02766132]

ซาลงไปมากทีเดียว สำหรับ "จีที 200" ที่ ถูกข่าวร้อนๆ ในบ้านเมืองกลบกระแสไปหมด แม้สาธารณชนจะรู้เช่นเห็นแจ้งว่าเครื่องตรวจวัตถุระเบิดกลวงๆ นี้ทำงานได้จริงมากน้อยแค่ไหน แต่ผู้ใช้งานก็ยังไม่ยอมรับทั้งผลการทดสอบอย่างเป็นทางการ และการผ่าเครื่องพิสูจน์โดยภาคประชาชน
       
       ทันทีที่ผลการทดสอบประสิทธิภาพเครื่องตรวจหาวัตถุระเบิด "จีที 200" (GT 200) แบบ Double Blind Test เผยออกจากปากนายกรัฐมนตรีว่า สามารถหาวัตถุระเบิดได้ถูกต้องเพียง 4 ครั้งจากการสุ่มทดสอบ 20 ครั้ง เชื่อว่าคนไทยจำนวนไม่น้อยได้ประจักษ์แจ้งแล้วว่า เครื่องตรวจหาวัตถุระเบิดสัญชาติอังกฤษนี้ทำงานได้ไม่ดีกว่าการเดาสุ่มแม้แต่น้อย
       
       หากแต่ พล.อ.อนุ พงษ์ เผ่าจินดา ผู้บัญชาการทหารบก พร้อมหัวหน้ากองทำลายวัตถุระเบิดกรมสรรพาวุธ เจ้ากรมยุทธการทหารบก และคณะที่ปรึกษากองทัพ รวมทั้งแม่ทัพภาคที่ 4 ได้เปิดแถลงข่าวยืนยันว่าเครื่องจีที 200 มี ประสิทธิภาพ และขณะนี้ยังไม่มีเครื่องมืออื่นให้ใช้แทน อีกทั้งการจัดซื้อนั้นยังเป็นไปตามความต้องการของผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่ ที่พบว่าใช้งานได้ผลดี
       
       คำยืนกรานของผู้บัญชาการทหารบกดูขัดกับข้อมูลจาก นายสิทธิพงษ์ จันทรวิโรจน์ เลขาธิการศูนย์ทนายความมุสลิม จ.ยะลา ที่ออกมาเผยว่า เฉพาะในปี 2552 มีคดีร้องเรียนจากญาติและครอบครัวของผู้ต้องสงสัย-ผู้ต้องหา ซึ่งได้รับผลกระทบจากการปฏิบัติหน้าที่ตรวจค้นและจับกุมโดยใช้เครื่องจีที 200 ตรวจสอบสารระเบิดขั้นต้นถึง 500 คดี
       
       หากพิจารณาประสิทธิภาพจากผลทดสอบแบบ Double Blind Test ที่ดำเนินการโดยกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเมื่อวันที่ 14 ก.พ.53 ณ บ้านวิทยาศาสตร์สิรินธร อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย ชวนให้ตั้งคำถามว่า 500 คดีจากการปฏิบัติงานโดยใช้เครื่องจีที 200 นั้น มีผู้ต้องสงสัยและผู้ต้องหาที่กลายเป็น "แพะรับบาป" หรือไม่?
       
       ขณะ ที่ฝ่ายปฏิบัติงานยังไม่ยอมรับว่าเครื่องจีที 200 ใช้งานไม่ได้ผล ผศ.ดร.ว่าที่ร้อยตรี เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นักวิชาการอิสระผู้เป็นทัพหน้าในการแฉ "ความกลวง" ในเครื่องตรวจวัตถุระเบิดของบริษัทโกลบอลเทคนิคัล (Global Technical) จากอังกฤษ ตั้งแต่ยังเป็นประเด็นร้อนในกระทู้หว้ากอของเว็บไซต์พันทิปนานกว่า 6 เดือน ยังคงเดินหน้าพิสูจน์ให้เห็น "ความก๊องแก๊ง" ของเครื่องมือที่ใช้ตรวจวัดเพื่อปกป้องชีวิตประชาชนและเจ้าหน้าที่
       
       ดร. เจษฎา พร้อมด้วย พลเอกปฐมพงษ์ เกษรศุกร์ ประธานองค์กรอุนาโลม ได้ผ่าพิสูจน์การ์ดสำหรับตรวจหาวัตถุระเบิดของเครื่องจีที 200 พร้อมฉายรังสีเอกซ์เครื่องตรวจ ซึ่งได้ผลออกมาว่าไม่มีวงจรอยู่ภายใน อีกทั้งหลังจากนั้นไม่นาน พลเอกปฐมพงษ์ยังได้แกะเครื่องจีที 200 ให้เห็นว่าภายในไม่มีวงจรอิเล็กทรอนิกส์ใดๆ เป็นเพียงกล่องพลาสติกเปล่า
       
       ทางภาคประชาชนซึ่งนำโดยนักวิชาการอิสระได้แซงหน้าภาครัฐในการผ่าพิสูจน์เครื่อง จีที 200 และได้ข้อสรุปอย่างชัดเจนว่า เครื่องจีที 200 นั้นไม่อาจทำงานได้ทั้งในเชิงทฤษฎีจากหลักการที่อ้างว่าทำงานด้วยไฟฟ้าสถิต ทั้งยังไม่อาจทำงานได้ในเชิงประสิทธิภาพจากผลการทดสอบแบบ Double Blind Test และเป็นไปไม่ได้ในเชิงกลไกจากผลภาพฉายรังสีเอกซ์และการแกะพิสูจน์
       
       ส่วนภาครัฐมอบหมายให้ ดร.คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี พร้อมตัวแทนนักวิทยาศาสตร์ลงพื้นที่ภาคใต้เพื่ออธิบายกับเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานว่า เครื่องตรวจวัตถุระเบิดนี้ใช้ไม่ได้ผลและมีความเสี่ยง พร้อมให้ทำแผนทั้งระยะสั้นและระยะยาวเพื่อลดการใช้เครื่องจีที 200
       
       กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ ทำแผนดังกล่าวเสร็จแล้ว และได้เสนอให้มหาวิทยาลัยในพื้นที่ทำวิจัยเชิงสังคมว่าก่อนและหลังการใช้เครื่องจีที 200 นั้นเป็นอย่างไรบ้าง พร้อมทั้งเสนอทางแก้ระยะสั้นให้ใช้เครื่องตัดสัญญาณจุดระเบิด และนักวิทยาศาสตร์ยังได้เสนอแนวทางในการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อช่วยแก้ปัญหาในภาคใต้ และนอกจากภารกิจเหล่านี้กระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ ยังไม่ได้มอบหมายภารกิจอื่นเพิ่มเติม
       
       สำหรับ หลักการทำงานของจีที 200 นั้น นักวิชาการอธิบายว่าเป็นการทำงานแบบ "ไม้ดาวซิง" (Dowsing rod) ให้แท่งไม้ชี้ไปตามเป้าหมายตามการบังคับของผู้ใช้ ซึ่งในอดีตเป็นหลักการทางไสยศาสตร์ที่ใช้ในการค้นหาสมบัติและแหล่งน้ำ และปัจจุบันมีเครื่องมือที่ทำงานในลักษณะนี้อีกหลายยี่ห้อ ซึ่งเครื่องอัลฟา 6 (Alfa 6) สำหรับใช้ตรวจหาสารเสพติดก็มีหลักการทำงานไม่ต่างจากไม้ดาวซิงเท่าไหร่นัก แต่ยังไม่มีบทสรุปว่าจะมีการพิสูจน์เครื่องตรวจหาวัตถุระเบิดนี้
       
       อันที่จริงปรากฏการณ์จีที 200 ไม่ควรต้องถกเถียงกันเป็นเวลานานขนาดนี้ เพราะแค่ใช้ความรู้วิทยาศาสตร์ระดับ ม.ต้น ก็เพียงพอที่จะพิจารณาได้ว่า "พลังงานไฟฟ้าสถิต" นั้นจะทำให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทำงานได้หรือไม่ ผนวกเข้ากับข้อมูลจากนักฟิสิกส์ที่ออกมาเผยแพร่แก่สาธารณชนให้ทราบถึง หลักการของเครื่องตรวจหาวัตถุระเบิดที่มีใช้จริงนั้นพอจะทำให้ทราบได้ว่า ปัจจุบันยังไม่มีเครื่องตรวจวัตถุระเบิดใดที่ทำงานได้ครอบจักรวาล และเครื่องที่ทำงานได้จริงนั้นมีขนาดใหญ่เกินกว่าจะพกพาได้สะดวก
       
       เราไม่อาจทราบได้ว่าแท้จริงแล้วมีเบื้องหลังใดที่ทำให้ฝ่ายปฏิบัติงานยังคงแสดงความเชื่อมั่นต่อเครื่องตรวจวัตถุระเบิดที่ไม่มีกลไกการทำงานได้จริง และทำงานได้ไม่ดีกว่าการสุ่มชี้เป้าหมาย แต่ถือเป็นทัศนคติที่อันตรายต่อความมั่นคงของประเทศอย่างยิ่ง หากเรายึดถือเพียง "ความเชื่อ" ในการรักษาความปลอดภัยให้แก่ชีวิตประชาชน โดยปฏิเสธข้อเท็จจริงทาง "วิทยาศาสตร์" และคงจะมีเครื่องมือ "ดาวซิ่ง" แบบอื่นๆ เข้ามาลวงเราต่อไป